Skuteczność leczenia chirurgicznego jest zależna od prawidłowego wykorzystania szerokiego zakresu wiedzy w diagnostyce chorego przed, podczas i po operacji chirurgicznej oraz, o czym warto pamiętać, od prawdziwego współczucia lekarza i zrozumienia sytuacji chorego. Ponieważ życie i śmierć chorego są zależne często od słuszności decyzji chirurga, jego ocena musi łączyć się z odwagą działania oraz techniczną biegłością.

Wywiad chirurga ogólnego z chorym

Pierwszy wywiad przeprowadzony przez chirurga ogólnego z chorym ma kluczowe znaczenie. Jest to właściwy moment na zyskanie zaufania chorego i przekonanie go o swojej pomocy oraz o tym, że nie będzie traktowany jak „przypadek”, jeden  z wielu na oddziale chirurgicznym. Ostatecznie wywiady muszą być uporządkowane, ale można się wiele dowiedzieć o chorym , pozwalając mu trochę odbiegać od schematu pytań. Zbierający wywiad musi przede wszystkim ustalić fakty, a następnie poszukiwać najistotniejszych dla rozpoznania przesłanek. Chirurg ogólny powinien zdawać sobie sprawę, że chory może zataić ważny objaw z nadziei lub lęku o diagnozę.

Częste zespoły objawowe wymagają szczegółowego uwzględnienia podczas zbierania wywiadów, można tu wymienić:

  • ból – staranna analiza charakteru bólu jest jednym z najważniejszych cech wywiadu w chirurgii. Czy ból jest stały, zmienny, przerywany? Jakie jest jego natężenie?
  • wymioty – czym chory wymiotuje, jak często, istotne może być obejrzenie przez lekarza zawartości.
  • zmiany w czynności jelit – jest to częsta skarga, która najczęściej nie ma dużego znaczenia diagnostycznego, ale jeśli regularne wypróżnienia zostają zastąpione przez naprzemienne biegunki i zaparcia może to być istotny objaw;
  • krwawienie – krwista wydzielina z otworów ciała wymaga zawsze dokładnej analizy i nigdy nie powinno się wiązać tego objawu z banalną i oczywistą przyczyną. Wielu danych może dostarczyć charakter krwawienia;
  • uszkodzenia urazowe – są one dosyć powszechne, co utrudnia ustalania związku przyczynowego. W razie stwierdzenia urazu należy ustalić dokładnie wszystkie związane z nim szczegóły.

Wywiad rodzinny

Wywiad rodzinny ma duże znaczenie w chorobach chirurgicznych. Dobrym przykładem jest tu polipowatość jelita grubego. Wywiady rodzinne umożliwiają również lepsze zrozumienie i oceną takich chorób jak cukrzyca, przewlekłe zapalenie trzustki oraz nowotwory złośliwe. Rodzina może być również doskonałym źródłem informacji o chorym, w zakresie, w którym on sam udziela szczątkowych informacji lub nie posiada wystarczającej wiedzy.

Wywiady dotyczące przeszłości chorego

Dane na temat przeszłości zdrowotnej chorego mogą wyjaśnić wiele szczegółów dotyczących obecnej choroby. Gromadząc dane z przeszłości chorego doświadczony chirurg ogólny nigdy nie pominie znamiennego szczegółu. Należy przy tym zwrócić szczególną uwagę na sprawę odżywania chorego.  Coraz bardziej utrwala się przekonanie, że chory niedożywiony źle znosi chorobę oraz zabieg operacyjny.

Nieprawidłowe odżywianie może nie być widoczne w badaniu przedmiotowym i ujawnić się dopiero po zebraniu wywiadów. Nierzadko możliwe jest rozpoczęcie leczenia przed uzyskaniem wyników badań laboratoryjnych, ponieważ charakter zaburzeń w organizmie może być ustalony na podstawie danych z wywiadów i doświadczenia klinicznego.